کتاب در سبد خانوار

غيبت کتاب در سبد خانوار (يار مهربان را فراموش نکنيم )

بيائيد از خود بپرسيم در اولويت بندي خريدهايمان کتاب چه جايگاهي و آيا اصلاً جايگاهي دارد ؟

و اگر ندارد مشکل کجاست ؟

آموزش کتابخواني بايد از کودکي و از بطن خانواده آغاز شود ، چرا که تاثير کتابخواني در باروري انديشه ها و تفکر انسان  ، انکار نا پذير است  و حيات  مادي  و معنوي جوامع در پرتو کتاب و مطالعه آن ممکن  مي باشد و کشورهايي که به اين مهم توجه کرده اند در فرايند توسعه فرهنگي ، اجتماعي ، سياسي ، و اقتصادي گامهاي بزرگي برداشته اند . عادت به مطالعه از دوران کودکي پايه ريزي مي شود و اين مهم يعني آشنا کردن کودکان با کتاب و مطالعه از عمده ترين وظايف والدين در سنين خردسالي و در سنين مدرسه از وظايف  معلم است . بايد توجه داشت که عادت به  کتابخواني به تنهايي کافي نيست بلکه تحکيم و تداوم عادت  است که هدف اصلي خواندن و مطالعه را محقق مي سازد . در کنار عادت و تداوم آن اصلي ترين عامل موثر در امر مطالعه  انگيزه مي باشد ؛ نياز به آگاهي ، آرامش ، لذت و شناخت نيز از زير مجموعه هاي انگيزه محسوب مي شوند . بدين صورت ايجاد انگيزه در افراد مي تواند از اصلي ترين عوامل موثر در حرکت به سوي کتاب و کتابخواني باشد .

"جيمي کوک " يکي از کارشناسان در امر تشويق کودکان به مطالعه ، در مقاله اي کوتاه از پدران و مادران چنين مي پرسد : شما هر چند وقت يکبار براي فرزند خود کتاب مي خوانيد ؟ آيا هر روز اين کار را انجام مي دهيد ؟ وي مي گويد اگر روزانه 15 دقيقه براي کودک خود کتاب بخوانيد ، کم کم علاقه وافر  فرزند خود را به مطالعه خواهيد يافت و تاثير اين روش را در فرزند خود به عينه مشاهده خواهيد کرد . همواره مي توان بچه ها را به مطالعه علاقمند کرد ، برخي از ايده ها بسيار ساده و معمولي هستند ، به ياد داشته باشيم  بزرگترين تشويق ها از سوي خود ما  والدين انجام مي شود .  بچه هايي که پدر و مادرشان  خود افرادي کتابخوان هستند و براي آن ارزش قائلند و ابزار لازم را در خانه فراهم کرده اند  بيشتر به سمت کتاب و کتابخواني گرايش پيدا مي کنند .

در عصر رسانه هاي الکترونيک و دنياي ارتباطات و ماهواره اي ، کتاب مهمترين و کارآمدترين رسانه است و عليرغم گسترش کاربرد نرم افزارهاي رايانه اي که دسترسي به اطلاعات مورد نياز را تسهيل داده ، کتاب نقش حياتي در تنوير افکار عمومي بشر  دارد . که البته در جامعه ما غالباً با ساير رسانه ها جايگزين مي شود . شايد کتابخواني به خاطر تنش هاي ناشي از فشار اقتصادي ، هيچوقت در خانواده ها امري ضروري و حياتي تلقي نشده و بيشتر امري تفنني شده است . خانواده ها بيش از آنکه وقت خود را به کتابخواني اختصاص دهند صرف تماشاي تلويزيون مي کنند و با مطالعه و بدنبال آن خريد کتاب نامانوس هستند .

مقام معظم رهبري در جريان بازديد ازنمايشگاه کتاب 26/2/1374 دغدغه خودشان را در مورد کتاب اينگونه بيان مي کنند "" بايد خريد کتاب ، يکي از مخارج اصلي خانواده محسوب شود مردم بايد بيش از خريدن بعضي از وسايل تزئيناتي و تجملاتي – مثل لوسترها ، ميزهاي گوناگون ، مبلهاي مختلف و پرده ها و .....به کتاب اهميت بدهند و اول کتاب را  مثل نان و خوراکي  و وسايل معيشتي بخرند  ، بعد اين که تامين شد به زوايد بپردازند  خلاصه با کتاب انس پيدا کنند . در غير اينصورت ، جامعه ايراني به هدف و آرزويي که دارد که حق او هم هست ، نخواهد رسيد .

در پايان پيشنهادهايي جهت بهاء دادن به مقوله کتاب و کتابخواني ارانه مي شود :

1 - براي بچه ها کتاب بخريد و آن را در دسترس آنها قرار دهيد.

2 -  خودتان هم مطالعه کنيد  ؛ يکي از بهترين راهها براي تشويق کردن بچه ها به مطالعه اينست که خودتان الگوي آنها باشيد . اگر بچه ها ببينند که خودتان هم کتاب مي خوانيد و از مطالعه لذت مي بريد ، احتمال اينکه آنها نيز چنين عادتي پيدا کنند و اين فعاليت را پيش بگيرند بيشتر است .

3 -  به بچه ها کتاب هديه دهيد : کتاب هديه اي نسبتاً ارزان و مفيد است . به علاوه چيزي که به صورت هديه به کسي داده شود ارزش و احترام بيشتري پيدا مي کند .

4 -  مطالعه را به صورت يک تفريح درآوريد  : چيزي که از آن لذت برده شود هميشه مورد علاقه است .

5 -  مرتب کتاب بخوانيد  :  هر روز حتي چند بار در روز براي بچه هاي کوچکتان کتاب بخوانيد . بچه هاي بزرگتر را هم تشويق کنيد که هر روز مطالعه کنند . و در مورد کتابي که خوانده اند با آنها گفت و گو کنيد .

6 -  هر هفته يا  ماه بچه ها را به کتابخانه و کتابفروشي ببريد تا کتابهاي مورد علاقه خودشان را انتخاب کنند .

7 -  بخشي از خانه را به قفسه کتاب اختصاص دهيد و ضرب المثل قديمي "اين خانه  ،  خانه نمي شود تا کتابخانه نشود" را جدي بگيريد .

8 – در سبد خريد خود حتماً جايي را براي خريد کتاب  لحاظ کنيد . تا فرزندانتان نيز با اين فرهنگ آشنا شوند .

9 – خود و خانواده تان را عضو کتابخانه کنيد .

علاقه به کتاب و کتابخواني و ترويج فرهنگ مطالعه کتابهاي غير درسي ، علاوه بر روشهايي که اشاره شد ، از طريق افزايش سهم کتاب در سبد خريد خانواده ها امکان پذير است . به اميد آن که کتاب هم ، لااقل در بعضي از روزهاي ماه ، در سبد خريد روزانه ما جايگاهي در خور و قابل توجه داشته باشد و فرمايش مقام معظم رهبري که فرموده اند "کتاب بايد وارد زندگي مردم شود . " محقق گردد .            ان شاء الله